Witam serdecznie.

W odpowiedzi na Pana/Pani e-mail informuję, iż nie jest możliwe wskazanie generalnego stanowiska w przedstawionej przez Pana/Panią sprawie.

Zgodnie z art. 15 kodeksu cywilnego: „Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo”. W art. 20 wskazano natomiast, że „Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego”.

Sprzedaż motoroweru nie może być zakwalifikowana jako drobna bieżąca sprawa życia codziennego.
Rozważyć zatem należy, zaistnienie przesłanek opisanych w art. 22 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: „Jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, osoba ta uzyskuje pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których dokonania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego." Zasadę powyższą powtórzono w art. 101 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stosownie do którego treści "Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.".

Podkreślenia jednak wymaga, iż rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko (tak art. 101 § 3 k.r.o.).

Wyjaśnienia wymagać zatem będzie kwestia, czy rozporządzenie motorowerem, stanowi czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane i musi być oceniane każdorazowo w okolicznościach konkretnej sprawy. Przy wykładni pojęcia czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu w rozumieniu art. 101 § 3 k.r.o. należy stosować obiektywne i sprawdzalne – w okolicznościach rozpoznawanej sprawy – kryteria, które m.in. obejmują ciężar gatunkowy i wartość przedmiotu dokonanej czynności, jej skutków w sferze majątku małoletniego, szeroko pojęte dobro dziecka i ochrona jego interesów życiowych.

Zasadnicze znaczenie dla sprawy ma zawsze wartość rzeczy (w tym przypadku motoroweru) i sytuacja materialna rodziny. Jeżeli motorower stanowi dla ogółu majątku znikomą wartość oraz małoletni właściciel załączy do wniosku stosowne oświadczenie opiekunów prawnych w tym zakresie to możliwe będzie dokonanie czynności rejestracyjnych.

W przeciwnym przypadku zastosowanie znajdzie art. 156 k.r.o., według którego „Opiekun powinien uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.” Najczęściej sądy zabezpieczają wartości pieniężne z takich transakcji na poczet zaspokojenia uzasadnionych potrzeb dziecka zgodnie z art. 161 w/w ustawy.